هر ابزار و دستگاهی در اتاق عمل، می‌تواند تفاوت بین موفقیت و خطا در جراحی را رقم بزند. درک دقیق از نقش تجهیزات اتاق عمل، نه تنها برای جراح و دستیار او مهم است، بلکه برای دانشجویان، علاقه‌مندان به علوم پزشکی و کسانی که مسیر شغلی دستیار اتاق عمل را دنبال می‌کنند، امری مهم است.
با دوره تکنسین اتاق عمل آشنا شوید!
ما برای آشنایی شما با تجهیزات اتاق عمل به سراغ لیستی از آنها براساس اولویت در اتاق جراحی رفته‌ایم. به شما خواهیم گفت که هر وسیله چگونه به موفقیت جراح و تیم درمان کمک می‌کند. همچنین، شما میتوانید در این مقاله وسایل اتاق عمل با تصویر ببیند و با انواع ابزارهای یا ست‌های مهم جراحی هم آشنا شوید.
آشنایی با اصلی ترین تجهیزات اتاق عمل
پشت محیط حرفه‌ای اتاق جراحی، مجموعه‌ای از تجهیزات اتاق عمل وجود دارد که هرکدام وظیفه به‌خصوصی را برعهده دارند. این وسایل، ستون فقرات اتاق عمل محسوب می‌شوند؛ همه برای هدف حفظ ایمنی بیمار و کمک به تیم جراحی در انجام دقیق‌ترین اقدامات طراحی شده‌اند.
- تخت جراحی، مرکز اصلی اتاق عمل است. سطحی قابل تنظیم که بیمار روی آن قرار می‌گیرد و جراح می‌تواند بسته به نوع عمل، ارتفاع، زاویه و وضعیت بدن بیمار را تغییر دهد. تخت‌های پیشرفته مجهز به سیستم‌های الکترونیکی و هیدرولیکی هستند تا در طول جراحی‌های طولانی‌مدت، راحتی و پایداری بیمار حفظ شود.
- دستگاه بیهوشی که وظیفه دارد ترکیب دقیقی از گازهای بیهوشی، مانند ایزوفلوران و اکسیژن را به بیمار برساند. این دستگاه همچنین شامل سیستم کنترل و مدار تنفسی است تا اکسیژن‌رسانی به بدن بیمار به‌طور مداوم انجام شود.
- ونتیلاتور یا دستگاه تنفس مصنوعی، وظیفه دم و بازدم بیمار را بر عهده دارد. این دستگاه میزان اکسیژن، حجم هوا و نرخ تنفس را دقیق تنظیم می‌کند تا در حین بیهوشی، عملکرد ریه‌ها منظم باشد.
- مانیتور علائم حیاتی، پارامترهایی مانند ضربان قلب، فشار خون، سطح اکسیژن و دمای بدن بیمار را به‌صورت لحظه‌ای نمایش می‌دهد. با هر تغییر کوچک در وضعیت بیمار، هشدارهایی صادر می‌کند تا تیم جراحی بتواند سریع واکنش نشان دهد.
- چراغ سیالیتیک در هر زاویه‌ای، نور یکنواخت و واضحی روی محل جراحی می‌تابد. مدل‌های مدرن آن دارای تنظیم شدت نور، کنترل حرارت و بازوی قابل‌حرکت هستند تا دید جراح بهینه باشد.
- دستگاه ساکشن این مایعات را مکش می‌کند تا محیط جراحی تمیز و قابل‌مشاهده باقی بماند. این دستگاه با لوله‌ها و مخزن مخصوصی کار می‌کند که ضدعفونی و قابل تعویض هستند.
- پمپ سرنگ داروها را با دوز مشخص و دقیق، با کنترل کامپیوتری تزریق می‌کند و از خطاهای انسانی جلوگیری می‌کند. این ابزار به خصوص برای داروهای حساس مثل بیهوشی یا ضد درد استفاده می‌شود.
- تورنیکت باعث قطع موقت جریان خون می‌شود تا خونریزی کنترل شود و دید جراح بهتر باشد. تورنیکت‌ها به‌صورت دستی یا برقی تنظیم می‌شوند و مدت زمان استفاده از آنها به طور دقیق توسط جراح کنترل می‌شود.
بیشتر بخوانید: چه کسانی در اتاق عمل حضور دارند؟
ابزارها و لوازم جراحی
هر برش دقیق، بخیه ظریف یا کنترل خونریزی به لطف ابزارهای جراحی در اتاق عمل ممکن می‌شود. در این بخش شما با مهم‌ترین وسایل جراحی آشنا می‌شوید که از آماده‌سازی تا آخرین مرحله بخیه، همراه تیم جراحی هستند، این ابزارها به انواع ست های جراحی اتاق عمل هم معروف هستند.
- ابزارهای برش، پایه‌ای‌ترین وسایل جراحی که وظیفه ایجاد برش در پوست، عضله یا بافت را دارند. است اسکالپل (Scalpel)، چاقوی جراحی و اره‌های مخصوص استخوان از شناخته‌شده‌ترین ابزارهای برش هستند. این وسایل باید همیشه تیز، استریل و متناسب با نوع جراحی انتخاب شوند تا دقت عمل بالا باشد.
- پنس‌ها که انواع مختلفی دارند؛ مثل پنس دندان‌موشی برای گرفتن بافت و پنس آدسون برای بخیه‌زنی استفاده می‌شوند.
- قیچی‌های جراحی، تنها برای بریدن نیستند؛ بعضی از آنها مخصوص بافت نرم‌اند و برخی دیگر برای بریدن نخ بخیه یا گاز استریل استفاده می‌شوند. از جمله معروف‌ترین آنها می‌توان به قیچی مایو (برای بافت‌های سخت‌تر) و قیچی متزن‌باوم (برای بافت‌های نرم و ظریف) اشاره کرد. حفظ تیزی تیغه و ضدزنگ بودن فلز در این ابزار اهمیت ویژه‌ای دارد.
- کلمپ‌ها ابزارهایی هستند که برای گرفتن یا بستن عروق خونی و بافت‌ها استفاده می‌شوند. برای مثال کلمپ هموستات خون‌ریزی‌های کوچک را کنترل می‌کند و کلمپ کوخر برای نگه‌داشتن بافت‌های محکم‌تر به کار می‌رود. این ابزارها باعث می‌شوند محیط جراحی تمیز و قابل‌کنترل بماند.
- از رترکتور برای این استفاده می‌کنند که با کنار زدن پوست یا بافت، مسیر دید را باز می‌کند و اجازه می‌دهد سایر اعضای تیم جراحی راحت‌تر عمل کنند. رترکتورها در اندازه‌های مختلف و گاهی به‌صورت خودکار یا دستی طراحی می‌شوند.
- وسایل بخیه شامل نخ‌های جراحی، سوزن بخیه، پنس‌های مخصوص بخیه‌زنی و قیچی بخیه هستند. پس از آن، با گاز استریل، باند و پانسمان‌های مخصوص محل جراحی پوشانده می‌شود تا خطر عفونت کاهش یابد.
در دوره کمک پرستاری ثبت نام کنید!
سخن پایانی
پیش از آن‌که جراحی آغاز شود، تیم تکنسین جراحی باید از پاکی و ایمنی کامل محیط و تجهیزات اتاق عمل مطمئن باشد. در این مرحله، وسایل و دستگاه‌های مخصوصی برای استریل کردن و آماده‌سازی تجهیزات جراحی استفاده می‌شوند که در هر لیست تجهیزات پزشکی در اتاق عمل جایگاه ویژه‌ای دارند. در این مقاله شما را با بخش عمده‌این تجهیزات آشنا کردیم. سایت دوره با ما برگزارکننده دوره‌های تجربی و درمانی، می‌تواند برای مشاوره در مسیر شغلی و آموزش تکنسین اتاق عمل همراه شما باشد.