کدام رشته‌ها طرح اجباری دارند؟ لیست کامل رشته های دارای طرح اجباری وزارت بهداشت

طرح اجباری، دغدغه‌ای است که بعد از ورود به دانشگاه شروع می‌شود! خیلی از دانشجویان بعد از انتخاب رشته یا حتی زمانی که وارد دانشگاه می‌شوند، تازه با رشته های دارای طرح اجباری روبرو می‌شوند! اما طرح اجباری چیست و چرا فقط بعضی از رشته‌ها شامل آن می‌شوند؟

در این مقاله از دوره باما، به‌صورت کامل توضیح می‌دهیم که کدام رشته‌ها طرح اجباری دارند، مدت زمان آنها چقدر است و در چه شرایطی می‌توانید از طرح معاف شوید.

لیست کامل رشته های دارای طرح اجباری وزارت بهداشت

اگر دوست داشتید بدانید که طرح اجباری پزشکی چند سال است، در جدول زیر، رشته‌های مختلف آن را به تفکیک آورده‌ایم. شما به‌راحتی تشخیص خواهید داد که رشته های دارای طرح اجباری کدام هستند؟

گروه پزشکی

گروه پیراپزشکی

گروه علوم آزمایشگاهی و توان‌بخشی

رشته‌های زیرمجموعه بهداشت

رشته‌هایی با طرح اختیاری یا بدون طرح

اگر به رشته‌هایی از شاخه تجربی علاقه دارید ولی نمی‌خواهید طرح اجباری بگذرانید، گزینه‌های زیر می‌توانند مناسب‌تر باشند. این رشته‌ها زیر نظر وزارت علوم هستند و تعهد خدمت اجباری ندارند.

مدت زمان طرح در رشته‌های مختلف

اگر مایل هستید بدانید طرح اجباری فیزیوتراپی چند سال است، ما در جدول زیر، مدت زمان طرح و نهاد برگزارکننده برای رشته‌های پرطرفدار را قرار داده‌ایم:

طرح اجباری چیست؟

طرح اجباری که به نام قانون خدمت نیروی انسانی وزارت بهداشت شناخته می‌شود، نوعی تعهد و خدمت برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پزشکی است. بر اساس این قانون، وزارت بهداشت برای تامین نیرو در مناطق محروم و بیمارستان‌های آموزشی، از فارغ‌التحصیلان رشته‌های خاص می‌خواهد که مدتی مشخص، بین ۱ تا ۲ سال در مراکز درمانی خدمت کنند.

با این‌حال اغلب دانشجویان نمی‌دانند که هدف از طرح اجباری چیست، این طرح با هدف تامین نیروی انسانی در مناطق کم‌برخوردار و ایجاد فرصت تجربه عملی برای فارغ‌التحصیلان است.

بیشتر بخوانید: آوسبیلدونگ تکنسین داروخانه در آلمان

فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی که مشمول طرح می‌شوند، در این دوره حقوق و مزایا دریافت می‌کنند. همچنین مشمولان طرح تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار می‌گیرند، بنابراین مرخصی، اضافه‌کاری و سایر امتیازات برای برخی از رشته های دارای طرح اجباری پیش‌بینی شده است. البته حقوق در مناطق محروم ممکن است بیشتر هم باشد. در برخی منابع، بازه حقوق حدود ۵ تا ۱۷ میلیون تومان به صورت ماهانه برای مشمولان طرح ذکر شده است.

تفاوت طرح اجباری و طرح اختیاری

در سیستم وزارت بهداشت، طرح‌ها به دو نوع تقسیم می‌شوند:

• طرح اجباری
• طرح اختیاری

برخلاف طرح اجباری که دانشجو موظف است بعد از فارغ‌التحصیلی مدتی را به خدمت در مراکز درمانی اختصاص دهد؛ در برخی رشته‌ها، گذراندن طرح اختیاری است و به تصمیم فرد بستگی دارد. تفاوت طرح اجباری و اختیاری در همین موضوع است که دانشجو می‌تواند در طرح شرکت کند تا تجربه و سابقه کاری کسب کند یا وارد بازار کار آزاد شود. اگر هدف شما ورود سریع‌تر به بازار کار است، رشته‌های بدون طرح می‌توانند گزینه‌ای هوشمندانه‌تری باشند.

شرایط معافیت از طرح

بین رشته های دارای طرح اجباری وزارت بهداشت قانون معافیت هم در نظر گرفته شده است. موارد خاص مانند 3 شرط زیر که شما می‌توانید شانس خود را برای معاف شدن از این طرح امتحان کنید:

1. ادامه تحصیل در مقطع بالاتر
2. اشتغال رسمی در مراکز وابسته به وزارت بهداشت
3. مشکلات جسمی یا خانوادگی (با تأیید کمیسیون تخصصی)

مزایا و معایب طرح اجباری

از مزایای طرح اجباری کسب تجربه عملی و مهارت بالینی واقعی در محیط پرچالش درمان است. البته 3 مزیت جذاب دیگرهم دارد:

• افزایش شانس استخدام در وزارت بهداشت
• آشنایی با فضای کار تیمی و نظام درمان کشور
• دریافت حقوق ماهیانه در طول خدمت

اما رشته های دارای طرح اجباری معایبی هم دارد؛

• اجبار خدمت در مناطق محروم یا دورافتاده که ممکن است برای برخی از دانشجویان سخت باشد.
• محدودیت در انتخاب محل زندگی که اختیاری نیست.
• بعد از اتمام دوره تحصیل، امکان شروع یک کار شخصی، مثل تاسیس مطب یا کار در بیمارستان‌های شهری ممکن نیست.

سخن پایانی

طرح اجباری بخش مهمی از مسیر رشته‌های علوم پزشکی است. اگر از قبل درباره آن اطلاع نداشته باشید، ممکن است مسیر تحصیلی و شغلی‌ شما طولانی‌تر از آن چیزی شود که تصور می‌کردید. اما با شناخت درست از رشته های دارای طرح اجباری، می‌توانید از همین شرایط، پله‌ای برای رشد حرفه‌ای خود بسازید. با این‌حال دوره با ما، بزرگترین مرجع برگزاری دوره های درمانی و مهارتی مانند دوره های دستیار فیزیوتراپی، فوریت های پزشکی، دستیار دندانپزشک، کمک پرستاری، می‌تواند به عنوان مشاور در کنار شما باشد.

پیش از انتخاب رشته یا ورود به دانشگاه، بهتر است با مشاوران متخصص «دوره باما» مشورت کنی تا رشته‌ای را انتخاب کنی که هم با علاقه و هم با شرایط زندگی‌ات هماهنگ باشد.