رشته فوریت‌های پزشکی یکی از حوزه‌های فعال و روبه توسعه در سیستم سلامت و پزشکی کشور است. این رشته، ترکیبی از دانش تخصصی، مهارت‌های فنی و آمادگی روحی‌روانی بالاست و از سال 1399، امکان تحصیل و فعالیت در برای بانوان در ایران فراهم شده است.
با توجه به حساسیت، فشار روانی و مسئولیت سنگینی که این شغل به همراه دارد، ورود بانوان به آن نیازمند آگاهی کامل از شرایط تحصیل، مهارت‌های لازم، چالش‌های کاری و مسیر پیشرفت شغلی است. ما در این مقاله رشته فوریت های پزشکی برای خانم ها، شرایط ورود، چالش‌های و مهارت‌های نرم و سخت را بررسی کرده‌ایم.
رشته فوریت های پزشکی برای خانم ها در ایران 1404
رشته فوریت های پزشکی برای خانم ها که در زیرمجموعه علوم تجربی قرار می‌گیرد، به تربیت تکنسین‌هایی می‌پردازد که در شرایط بحرانی مانند تصادفات جاده‌ای، حملات قلبی، بلایای طبیعی و سایر حوادث ناگهانی، خدمات درمانی فوری و پیش‌بیمارستانی را ارائه می‌کنند.
با دوره دستیار فیزیوتراپی آشنا شوید!
این رشته در ایران در مقاطع کاردانی و کارشناسی در دانشگاه‌های علوم پزشکی تدریس می‌شود و مسیر آموزشی آن ترکیبی از آموزش‌های نظری تخصصی و کارورزی عملی است. دانشجویان پس از گذراندن دروسی همچون احیای قلبی-ریوی (CPR)، مدیریت راه هوایی، کنترل خونریزی، تروما و رسیدگی به بیماران در شرایط ویژه، در محیط‌های واقعی، مانند پایگاه‌های اورژانس، آمبولانس‌ها و بخش‌های اورژانس بیمارستان‌ها مهارت‌آموزی می‌کنند.
تا سال‌های اخیر، شرایط ورود بانوان به فوریت‌های پزشکی در ایران با محدودیت‌های جدی همراه بود و در بسیاری از دانشگاه‌ها، ظرفیت پذیرش برای زنان یا وجود نداشت یا به تعداد بسیار کم محدود می‌شد. این محدودیت‌ها بیشتر ریشه در نگرانی‌های فرهنگی، شرایط فیزیکی کار و کمبود زیرساخت‌های مناسب برای حضور زنان در مأموریت‌های اورژانسی داشت.
امروز، رشته فوریت های پزشکی برای خانم ها به کاری عادی تبدیل شده که در آن می‌توانند پویا و اثرگذار باشند. البته این مسیر ارزشمند، نیازمند آمادگی روحی بالا، توانایی مدیریت استرس و مهارت‌های ارتباطی مؤثر است تا تکنسین بتواند در لحظات حیاتی بهترین تصمیم‌ها را بگیرد.
وظایف تکنسین خانم فوریت های پزشکی
در این شغل به ترکیبی از مهارت‌های سخت (تخصصی و فنی) و مهارت‌های نرم (ارتباطی و رفتاری) نیاز است. بنابراین احتمالا یکی از شرایط ورود بانوان به فوریت‌های پزشکی این خواهد بود که مطالعه و درک این لیست وظایف برای شما آسان‌تر باشد:
در دوره دستیار دندانپزشک ثبت نام کنید!
1. مهارت‌های سخت (تخصصی):
- دانش علمی فوریت‌های پزشکی: تسلط بر اصول احیای قلبی – ریوی (CPR)، کنترل خونریزی، مدیریت راه هوایی و رسیدگی به بیماران در شرایط خاص مانند شوک، مسمومیت یا آسیب‌های تروماتیک
- کار با تجهیزات پزشکی اورژانسی: استفاده صحیح از دستگاه‌های شوک (دفیبریلاتور)، برانکارد، تجهیزات اکسیژن‌رسانی و ابزارهای تثبیت اندام‌ها
- ارزیابی و تصمیم‌گیری سریع: توانایی ارزیابی وضعیت بیمار در چند ثانیه و انتخاب بهترین اقدام درمانی اولیه
- آمادگی جسمانی: حفظ توان بدنی برای حمل تجهیزات، جابه‌جایی بیمار، و فعالیت‌های فیزیکی طولانی‌مدت در مأموریت‌ها
2. مهارت‌های نرم (رفتاری و ارتباطی):
- مدیریت استرس: کنترل احساسات و تصمیم‌گیری منطقی حتی در شرایط بحرانی یا برخورد با صحنه‌های دشوار
- همدلی و ارتباط مؤثر: ایجاد حس امنیت و آرامش برای بیماران، به‌ویژه زنان و تعامل حرفه‌ای با خانواده‌ها و تیم درمانی
- کار تیمی: هماهنگی مؤثر با همکاران در آمبولانس، اورژانس بیمارستان و نیروهای امدادی دیگر
- انطباق‌پذیری: توانایی واکنش مناسب به موقعیت‌های غیرمنتظره مانند شرایط جوی بد یا محیط‌های پرخطر
شرایط ورود بانوان به رشته فوریت‌های پزشکی
ورود به رشته فوریت های پزشکی برای خانم ها مستلزم رعایت شرایط عمومی و اختصاصی است که مشابه شرایط پذیرش آقایان است. این شرایط برای اطمینان از توانایی جسمی و روانی داوطلبان برای انجام وظایف حساس این حرفه طراحی شده‌اند:
بیشتر بخوانید: فوریت های پزشکی چیست
1. شرایط عمومی:
- داشتن دیپلم نظام جدید دوازدهم یا دیپلم نظام قدیم به همراه مدرک پیش‌دانشگاهی
- عدم سوءپیشینه کیفری و عدم اعتیاد به مواد مخدر یا سیگار
- تعهد به خدمت در مراکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی پس از فارغ‌التحصیلی
2. شرایط اختصاصی:
- حداقل قد: 165 سانتی‌متر
- حداکثر سن: 24 سال (یا 26 سال با احتساب خدمت سربازی برای آقایان)
- سلامت جسمی و روانی: عدم ابتلا به بیماری‌های مزمن (مانند دیابت، فشار خون، آسم)، نداشتن صرع، لکنت زبان، یا استفاده از اندام مصنوعی، و داشتن قدرت بینایی و شنوایی کامل
- آمادگی جسمانی: توانایی انجام تمرینات ورزشی و کار در شیفت‌های طولانی 12 تا 24 ساعته
- گواهینامه رانندگی: داشتن گواهینامه پایه دوم برای رانندگی آمبولانس در برخی موارد
بیشتر بخوانید: مصاحبه فوریت های پزشکی چگونه است؟
پذیرش رشته فوریت های پزشکی برای خانم ها به‌صورت نیمه‌متمرکز است، به این معنا که داوطلبان پس از قبولی در کنکور سراسری علوم تجربی، باید در مصاحبه حضوری و آزمون‌های عملی (مانند تست‌های آمادگی جسمانی) نیز موفق شوند. مصاحبه نیز شامل ارزیابی سلامت جسمی و روانی، انگیزه و توانایی مدیریت بحران است . اینها برخی از چالش‌های بانوان در این شغل است، در ادامه به آنها می‌پردازیم:
چالش‌ها و موانع برای خانم در فوریت‌های پزشکی
شغل فوریت‌های پزشکی به‌دلیل ماهیت پرتنش، سرعت تصمیم‌گیری بالا و شرایط عملیاتی خاص، همواره با مجموعه‌ای از چالش‌ها همراه است که برای خانم‌ها، به‌واسطه عوامل جسمی، روانی و اجتماعی، در برخی موارد پررنگ‌تر می‌شود.
چالش‌های خانم‌ها در شغل فوریت‌های درمانی تنها به فشار جسمانی یا ساعات کاری طولانی محدود نمی‌شود، بلکه شامل موانع فرهنگی، انتظارات اجتماعی و ضرورت مدیریت استرس مداوم نیز هست. مأموریت‌های اورژانسی معمولاً در شرایط پیش‌بیمارستانی و گاه در محیط‌های غیرایمن انجام می‌شوند؛ جابه‌جایی بیماران سنگین، حمل تجهیزات تخصصی، یا حضور در صحنه حوادث طبیعی و صنعتی، نیازمند آمادگی جسمانی بالا و هم تاب‌آوری روانی قوی‌تر است.
بیشتر بخوانید: گزارش نویسی در فوریت های پزشکی
با این حال، حضور زنان به‌عنوان یک مزیت راهبردی در نظام امداد نیز شناخته می‌شود. نقش زنان در امداد و اورژانس در ارتقای کیفیت خدمات درمانی و افزایش اعتماد بیماران زن بسیار چشمگیر است. در بسیاری از مأموریت‌ها، وجود یک تکنسین زن باعث کاهش اضطراب و بهبود همکاری بیماران، به‌ویژه در شرایطی چون زایمان اضطراری یا مشکلات پزشکی خاص زنان، می‌شود.
راه‌اندازی پایگاه‌های اورژانس ویژه بانوان در ایران، نمونه‌ای از رویکرد حمایتی برای استفاده مؤثر از ظرفیت زنان در این حوزه است. همچنین، فعالیت بانوان در بخش دیسپچ و مدیریت تماس‌های اضطراری، یا مشارکت در آموزش و پژوهش‌های تخصصی، نشان‌دهنده گستره نقش‌آفرینی آنان فراتر از فعالیت‌های صرفاً میدانی است.
از نظر مزایا، این شغل برای بانوان می‌تواند بازار کار پایدار، رضایت معنوی ناشی از نجات جان انسان‌ها، امکان ادامه تحصیل در گرایش‌های تخصصی و درآمد متناسب را به همراه داشته باشد. در مقابل، معایبی چون شیفت‌های نامنظم، مواجهه مداوم با صحنه‌های آسیب‌زا، فشار روانی طولانی‌مدت و نیاز به توان جسمانی بالا، از ملاحظات جدی برای علاقه‌مندان محسوب می‌شود. در نهایت، ترکیب این مزایا و معایب نشان می‌دهد که
سخن پایانی
اگر تصمیم دارید برای رشته فوریت های پزشکی برای خانم ها اقدامی جدی کنید، بهتر است مثل یک حرفه‌ای و با بررسی در این مسیر قدم بگذارید. آموزش حرفه‌ای و به‌روز از یک مرکز معتبر، کلید موفقیت شما خواهد بود. وبسایت دوره باما با برگزاری دوره‌ی تخصصی فوریت‌های پزشکی، فرصت یادگیری استانداردهای بین‌المللی، تمرین عملی با تجهیزات اورژانسی و بهره‌مندی از اساتید مجرب را فراهم می‌کند. همچنین پیش از ثبت‌نام، میتوانید از مشاوره تخصصی رایگان این مرکز استفاده کنید تا بهترین مسیر آموزشی متناسب با شرایط و اهداف خود را انتخاب کنید. سرمایه‌گذاری روی آموزش امروز، می‌تواند آینده‌ای مطمئن و حرفه‌ای در حوزه امداد و اورژانس برای شما رقم بزند.